De Reidertille

Foto: Uit de schoenendoos van mijn moeder. Rechts: de dan nog houten tille.

Moeke vertelt in de woonkamer van verpleeghuis Old Wolde te Winschoten dat daar ene meneer Gerrit Dijkstra verblijft die ze kent van de Reiderwolderpolder. Sterker nog, ze staat er mee op de foto bij de Reidertille; dus ga ik met de foto aan de slag en probeer het zó te bewerken dat ik het (sterk uitvergroot) kan printen op A4-formaat. Dit lukt redelijk en zo dwaal ik op dinsdag 30 september 2008 door Old Wolde, op zoek naar meneer Dijkstra. Ik weet dat zijn vrouw naast moeke op de kamer ligt en dus lopen de voetstappen eerst richting Ceder, alwaar ik wel mevrouw Dijkstra aantref, maar niet haar man. Ze kan me vertellen dat hij wel 'ergens moet zijn, want ze heeft nog meer bezoek... Tussen alle roelstoelen, krukken en zusters ga ik op zoek naar meneer Dijkstra. Hem tref ik na een paar rondjes door Old Wolde toch aan op de bewuste slaapkamer, zittend in een rolstoel, samen met een dame, een heer en een hond. Hoewel de foto tussen mijn duim en wijsvinger aardig begint te trillen van spanning, heeft de

hond eerst mijn aandacht. Mijn dochter Marga heeft net zo'n hondje. De Maltheser kijkt me vol verwachting in de ogen en komt vrolijk kwispelend op me af. Hoewel ik mijn linker oor die dag toch behoorlijk zelf heb gewassen, geeft het hondje deze alsnog een grote beurt. De dame die het hondje aan de lijn heeft, stel ik een vraag, waavan ik het antwoord eigenlijk wel weet: Of ik het hondje niet mee mag nemen. "Voor geen goud!". Begripvol gaat mijn aandacht vervolgens naar de oude man in de rolstoel. "Dag meneer Dijkstra". Ik druk de paginagrote foto in zijn oude magere handen en wacht af. "De Reidertille", reageert hij. "Tja en als moeke gelijk heeft, staat u er ook op, meneer Dijkstra". Brilloos bekijkt de man de oude foto. De tille, het schip, het "'lichthokje', de Ford, het water en er liggen bieten op de laadwal. Dat laatste is mij niet eens opgevallen mét bril! Tja, en één van die twee jongens met de fiets dat moet hij zijn .... Dan komen mijn Jannie en moeke binnen en komen de verhalen pas echt los ...

De tille in de Reiderwolderpolder

V .l.n.r. op de bovenste foto: De beide jongens op de fiets zijn Hyronimus (Romus) en Gerrit Dijkstra. Hun ouders bezitten in die tijd een schip. Tussen de beide jongens in, is op de achtergrond het 'lichthokje' te zien waarvóór nog iemand zichtbaar is met een pet. Dat is Berend van der Luit. Naast de beide jongens zien we nog een meisje achter op de fiets, met daarnaast twee mannen. Het meisje achterop is Geertje Hillinga - de Vries, mijn moeder, hier ca 6 jaar jong. De man naast haar is de eigenaar van de fiets, Harm Bolland. Naast hem staat Fenno Frikken. Gerrit Dijkstra herkent zichzelf op 30 september 2008 niet meer. Het is daarom niet helemaal zeker wie van de beide jongens links, Romus en wie Gerrit is. Achter de brug ligt een schip, waarvan Geertje denkt dat dit het schip van Dijkstra is, de 'Twee Gebroeders'. Gerrit Dijkstra is echter van mening dat dat niet kan kloppen omdat het schip op de foto volgens hem een tjalk is en die hebben zij nooit in bezit gehad. Wordt vervolgd? Moeke denkt te weten dat het ook het schip van Smeltekop kan zijn, maar dat kan eigenlijk ook niet "want dat was een hele mooie". Verder vertelt Gerrit dat naast het schip op de laadwal bieten liggen te wachten op transport. En inderdaad, nadat ik de foto nog verder uitvergroot kan ik duidelijke bieten zien liggen. In mijn eigen herinnering kan de brug ook 'open', maar meneer Dijkstra vertelt, bijna boos, dat het 'nooit een beweegbare brug' is geweest.

Moeke kan nog aanvullen met het gegeven dat van de vijf kinderen in het gras er twee Nanninga's zijn. Nee, geen familie van opoe Geertje Nanninga (of toch wel 'in de verte'), maar van 'een familie Nanninga' die naast opa en opoe De Vries woont, naast de ouderlijke woning. Er begint me iets duidelijk te worden. In mijn zoektocht naar onze voorouders kom ik soms Nanninga's tegen die in Ganzedijk of in de Reiderwolderpolder wonen, maar die niet passend gemaakt kunnen worden in onze genealogie. Meneer Dijkstra begint wat 'warrig' te worden en begripvol neem ik afscheid van hem en zijn vrouw. Dijkstra groet nog een tweede keer door zijn hand op te steken en verlaat vervolgens met zijn rolstoel de kamer, even later gevolgd door de heer, de dame en de hond ...

Later op de dag bezoek ik neef Jacob Gernaat. Voor hem heb ik een vraag over een andere foto, maar ik laat hem eerst die van de Reidertille zien. Hij vertelt dat op de plaats van de bieten ook regelmatig grind ligt, wat gebruikt wordt voor de wegen. Asfalt kennen ze in die tijd nog niet in de polders. Als er in die tijd een schip met grind komt, is die nooit helemaal vol geladen, anders 'loopt hij aan de grond'. Het gewicht is ook de reden dat het schip nooit helemaal tegen de laadwal aan ligt, want dan komt hij vast te zitten in het slik. Het legen van de schuit gebeurt met kruiwagens. Er liggen dan twee planken van de schuit naar de laadwal. Dat is heel zwaar werk, omdat de kruiwagen op een gegeven moment steeds hoger komt te staan, naarmate er meer grind uit de schuit wordt geschept. Men moet het grind dus steeds hoger 'opgooien'.

Aan het einde van het water is de dijk, met daarin de sluis. De weg loopt ook (nu nog) rechtdoor en loopt dood bij de dijk en gaat bij de brug ook linksaf de polder in, waar direct aan de rechterzijde de smederij van Bakker is geweest. Links op de hoek staat (nog steeds) het ouderlijk huis De Vries, wat niet zichtbaar is op de foto.

Foto boven: Het is een drukte van belang bij de laadwal naast de Riedertille. Over de twee schepen op de foto, de drie mannen en het meisje, is niets bekend. Bron: schoenendoos van moeke.

Neef Jacob Gernaat vertelt ook dat er omstreeks 1920 een nortonpomp wordt geslagen vlakbij de tille waardoor men dan schoon drinkwater op een diepte van 56 meter kan pompen. Ik ga op zoek naar meer gegevens die ik vind op de site van Remeijer. Op 31 juli 1922 verschijnt er in het 'Centrum' het volgende artikeltje over het zoeken naar water door een 'waterzoeker'.

Smederij Bakker in de Reiderwolder Polder. De man met de hoed is Jurjen Bakker, rechts van hem staat smid Berend Bakker en helemaal rechts staat Wubbe Nanninga. Wie de jongeman links is, blijft voorlopig onbekend.

Er is nog een tweede foto van de smederij van Bakker. Op deze foto staat van links naar rechts: Lammert Siemens, Smid Bakker sr, Maarten Schipper, een smidsknecht afkomstig uit Blijham, mevrouw Bakker, Jantine Bakker, Hein Bakker, Pieter Uffen en Hendrik Delger.

Bronnen:

1. Geertje Hillinga-de Vries
2. Jacob Gernaat
3. Gerrit Dijkstra

Deze pagina maakt deel uit van www.nazatendevries.nl. Aan bovenstaande tekst is de uiterste zorgvuldigheid besteed. Desondanks kunnen er best fouten voorkomen. Constateer je fouten en/of heb je vragen, correcties, aanvullingen......... geef die dan even aan mij door via mijn E-mail adres (zie rode balk boven).Wij hebben ons uiterste best gedaan om de auteurs van teksten/citaten en copyrightbepalingen van afbeeldingen te achterhalen. Mocht je rechthebbende zijn en hierover vragen of opmerkingen hebben, neem dan contact op via e-mail. Lees ook de Disclaimer voor méér informatie en laat ook eens een bericht achter in het Gastenboek, dan weet ik waarvoor ik het doe.
Hoogeveen, 1 oktober 2008. Update: 10 april 2020. Update: 4 juni 2021. Verhaal: © Harm Hillinga.			↑ Top